باز گشتن به حکایت پیل 

وظیفه رسالت و تبلیغ 

مذمت طمع 

 ناصح: اندرز دهنده، و در آن اشاره است به اولیاى خدا که بندگان را از گناه مى‏ترسانند.

مُمتحَن: آزرده.

دل و جان ممتحَن گشتن: آزردگى فراهم آمدن. کنایت از پشیمان گردیدن.

وام نُصح: چنان که در حدیث است «الدّینُ نصیحَةٌ لِلَّهِ وَ لِرَسولِهِ وَ لِأئِمَّةِ المُسلِمِین».[1] و از ابن عباس است: «قالَ رَسوُلُ اللَّهِ (ص) الدّینُ النَّصِیحَةُ قَالُوا لِمَن قالَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأئِمَّتِنا المُؤمِنین.»[2]

من به تبلیغ رسالت آمدم: اشاره دارد به آیهْ:«أُبَلِّغُکُمْ رِسَالاَتِ رَبِّی وَأَنصَحُ لَکُمْ وَأَعْلَمُ مِنَ اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ»:رسالت‌های پروردگار خویش به شما می‏‏رسانم و اندرز شما گویم و دانم از خدا آن‌چه نمی‏‏دانید.[3]

 نَدَم: پشیمانى.

برگ: توشه، کنایه از دنیاوى و آن چه پرورش جسم کند.

از بیخ بر کندن: استعاره از گمراه ساختن، و در نتیجه به عذاب الهى گرفتار کردن.

خیر باد: بدرود، سفر خوش.

عقل کهن: کنایه از فراست، عاقبت اندیشى.

نصیحت و خیرخواهی همانند وامی شمرده شده است که مؤمنان آن را به موجب احادیث نبوی وظیفه و دینی بر گردن خود می‏‏دانند. عمل‌کردن به نصیحت ناصحان آیا چیزی جز خوش‌بختی به دنبال دارد؟ مولانا اشاره‌ای به رسالت انبیا می‏‏کند و می‌گوید: انبیا برای تبلیغ رسالت آمده‌اند تا شما را از پشیمانی و ندامت و رنج و عذاب برهانند. این کلام برگرفته از آیهْ شریفه سوره «اعراف» است که در آن نوح به مردم می‏‏گوید:رسالت‌های پروردگار خویش به شما می‏‏رسانم و اندرز شما گویم و دانم از خدا آن‌چه نمی‏‏دانید.

به‌هوش باشید تا مبادا حرص و طمع، شما را از راه حق به‌دَر کند و شما را گمراه کند، زیرا طمع بستن در رونق و نوای جسمانی، بنیاد هستی شما را برمی‌اندازد و برای چیزی کم ارزش، زندگی را فدا می‌کنید.